Co powinna zawierać karta charakterystyki substancji niebezpiecznej

Dorota Kaczmarczyk-Szczurek

Autor: Dorota Kaczmarczyk-Szczurek

Dodano: 21 kwietnia 2021
Karta charakterystyki substancji niezbezpiecznych

Karta charakterystyki substancji niebezpiecznej jest dokumentem, który umożliwia użytkownikowi zastosowanie niezbędnych środków związanych z ochroną zdrowia ludzkiego i bezpieczeństwem w miejscu pracy oraz ochroną środowiska. Dokument musi zawierać :

  • informacje o zagrożeniach stwarzanych przez substancję lub mieszaninę 
  • wskazówki dotyczące bezpiecznego magazynowania substancji lub mieszaniny, postępowania z nią oraz jej usuwania.

Dostawca substancji lub preparatu dostarcza więc odbiorcy substancji lub preparatu kartę charakterystyki.

Co zawiera karta charakterystyki substancji niebezpiecznej

Karta charakterystyki zawiera datę sporządzenia i następujące sekcje:

1) identyfikacja substancji/preparatu identyfikacja przedsiębiorstwa – w tej sekcji karty charakterystyki określa się:

  • sposób identyfikacji substancji lub mieszaniny
  • sposób podawania w karcie charakterystyki istotnych zidentyfikowanych zastosowań substancji lub mieszaniny,
  • nazwy dostawcy substancji lub mieszaniny
  • danych kontaktowych dostawcy substancji lub mieszaniny, łącznie z danymi kontaktowymi w razie nagłych wypadków.

W przypadku gdy różne postacie substancji są objęte jedną kartą charakterystyki, należy dołączyć odpowiednie informacje, wyraźnie wskazując, które informacje dotyczą której postaci. Alternatywnie można przygotować oddzielną kartę charakterystyki dla każdej postaci lub grupy postaci;

2) identyfikacja zagrożeń – tutaj w karcie charakterystyki opisuje się zagrożenia stwarzane przez substancję lub mieszaninę oraz podaje odpowiednie informacje ostrzegające związane z tymi zagrożeniami;

3) skład/informacja składnikach – w tym miejscu przedstawia się tożsamość chemiczną składni­ka(-ów) substancji lub mieszaniny, łącznie z informacjami dotyczącymi zanieczyszczeń i dodatków stabilizujących. Podaje się odpowiednie i dostępne informacje dotyczące bezpieczeństwa w odniesieniu do chemii powierzchni;

4) pierwsza pomoc – tutaj opisuje się pierwszą pomoc w sposób zrozumiały, tak by mogły jej udzielać osoby nieprzeszkolone, bez użycia specjalistycznego sprzętu i dostępu do szerokiego zestawu leków. Jeżeli potrzebna jest pomoc lekarska, wskazuje się to, podając, jak szybko taka pomoc jest potrzebna;

5) postępowanie przypadku pożaru – w tym miejscu w karcie charakterystyki wskazać należy wymagania dotyczące postępowania w przypadku pożaru spowodowanego przez substancję lub mieszaninę albo pożaru, który wybuchł w ich pobliżu. Podaje się:

  • odpowiednie środki gaśnicze, czyli informacje dotyczące stosownych środków gaśniczych,
  • oraz niewłaściwe środki gaśnicze, wskazuje się, czy zastosowanie pewnych środków gaśniczych jest niewłaściwe w określonych sytuacjach związanych z substancją lub mieszaniną (np. unikać środków pod wysokim ciśnieniem, które mogą spowodować powstanie potencjalnie wybuchowych mieszanin pyłowo-powietrznych);

6) postępowanie przypadku niezamierzonego uwolnienia do środowiska – w tej sekcji karty charakterystyki zawiera się zalecenia dotyczące właściwego postępowania w przypadku:

  • wylania się,
  • wycieku 
  • lub uwolnienia substancji, które umożliwią zapobieganie szkodliwym skutkom dla osób, mienia i środowiska lub zmniejszenie tych skutków.

Uwzględnia się inny sposób postępowania w przypadku wylania się dużych ilości, a inny w przypadku wylania się małych ilości, jeżeli ilość może mieć znaczący wpływ na zagrożenie. Jeżeli procedury zapobiegające rozprzestrzenianiu się wycieków i odzysku wskazują, że wymagane jest różne postępowanie, ujmuje się to w karcie charakterystyki;

7) postępowanie substancją/preparatem jej/jego magazynowanie – informacje w tej sekcji karty charakterystyki dotyczą:

  • ochrony zdrowia ludzkiego,
  • bezpieczeństwa
  • środowiska.

Umieszcza się tutaj informacje na temat sposobów bezpiecznego postępowania z substancjami i mieszaninami. Kładzie się nacisk na środki ostrożności, właściwe dla zastosowań zidentyfikowanych, a także szczególnych właściwości substancji lub mieszaniny;

8) kontrola narażenia/środki ochrony indywidualnej – w tym miejscu określa się obowiązujące dopuszczalne wartości narażenia zawodowego i konieczne środki zarządzania ryzykiem;

9) właściwości fizyczne i chemiczne – w tej sekcji karty charakterystyki podaje się opis stosownych danych empirycznych dotyczących substancji lub mieszaniny. W celu umożliwienia zastosowania właściwych środków kontroli podaje się wszelkie istotne informacje dotyczące substancji lub mieszaniny;

10) stabilność reaktywność – tutaj podaje się:

  • opis stabilności substancji lub mieszaniny oraz możliwości występowania niebezpiecznych reakcji zachodzących w pewnych warunkach stosowania, a także, gdy substancja lub mieszanina zostaną uwolnione do środowiska, w tym, w stosownych przypadkach,
  • informacje na temat zastosowanych metod badań.

Jeżeli stwierdzono, że pewna właściwość nie ma zastosowania lub jeżeli informacja dotycząca pewnej właściwości nie jest dostępna, podaje się tego uzasadnienie;

11) informacje toksykologiczne – ta sekcja jest przeznaczona głównie na użytek;

  • lekarzy,
  • specjalistów w dziedzinie zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy
  • toksykologów.

Podaje się zwięzły, wyczerpujący i zrozumiały opis różnych (zdrowotnych) skutków toksykologicznych oraz dostępne dane wykorzystywane w celu rozpoznania tych skutków. Zamieszcza się również, w stosownych przypadkach, informacje na temat:

  • toksykokinetyki,
  • metabolizmu
  • rozmieszczenia;

12) informacje ekologiczne – w tej części karty podaje się informacje umożliwiające ocenę wpływu substancji lub mieszaniny na środowisko, jeżeli jest ona uwalniana do środowiska;

13) postępowanie odpadami – tutaj podaje się informacje dotyczące właściwego gospodarowania:

  • odpadami substancji, mieszaniny
  • pojemnikami po nich,

pomagające państwu członkowskiemu, do którego dostarczana jest karta charakterystyki, określić bezpieczne i korzystne dla środowiska sposoby gospodarowania odpadami zgodne z obowiązującymi regulacjami;

14) informacje transporcie – podaje się podstawowe informacje dotyczące klasyfikacji substancji lub mieszanin wymienionych w sekcji 1 w odniesieniu do transportu:

  • drogą lądową,
  • kolejową,
  • morską,
  • powietrzną
  • śródlądowymi drogami wodnymi;

15) informacje dotyczące przepisów prawnych – tutaj podaje się inne informacje o przepisach prawnych dotyczące substancji lub mieszaniny, które nie zostały podane w karcie charakterystyki (np. czy substancja lub mieszanina objęta jest przepisami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1005/2009 z 16 września 2009 r. w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową);

16) inne informacje – w tej sekcji karty charakterystyki zawiera się pozostałe informacje, których nie włączono do sekcji 1–15, w tym informacje dotyczące aktualizacji karty charakterystyki.

  • rozporządzenie (WE) Parlamentu Europejskiego i Rady 1907/2006 z 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH), utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE; Dz. Urz. UE L Nr 396, str. 1.
Autor: Dorota Kaczmarczyk-Szczurek, radca prawny specjalizujący się w prawie medycznym i farmaceutycznym
Dorota Kaczmarczyk-Szczurek

Autor: Dorota Kaczmarczyk-Szczurek

radca prawny, Kancelaria Dorota Kaczmarczyk-Szczurek w Krakowie

Numer 55, maj 2024 r.

Numer 55, maj 2024 r.
Dostępny w wersji elektronicznej