Wyobraźmy sobie sytuację, w której za pierwszym stołem przewija się tematyka okołoprofilaktyczna. Rola farmaceuty w ramach opieki farmaceutycznej jest tu istotna – od udzielenia merytorycznej porady o samym przebiegu badania, przygotowaniu się do niego, ewentualnej bolesności czy innym dyskomforcie, aż po informacje o czasie trwania, ewentualnych znieczuleniach, a nawet (na prośbę pacjenta) lokalizacji ośrodka, gdzie można wykonać daną procedurę diagnostyczną. Nie ulega wątpliwości, że nie dysponujemy tu wiedzą merytoryczną równą poziomem lekarzowi czy diagnoście laboratoryjnemu, niemniej od tych specjalistów pacjent uzyska szczegóły już po podjęciu decyzji o wykonaniu danego badania, na miejscu w placówce.
Badania profilaktyczne – najważniejsze informacje w ramach opieki farmaceutycznej
Temat badań profilaktycznych jest od zawsze żywo dyskutowany – czy to w aspekcie ekonomicznym, w zakresie budżetu i finansowania, czy też pod kątem dostępności metod lub też przewagi prewencji nad leczeniem. Ale równie istotna jest wiedza o tym,jakie badania należy wykonać z uwagi na wiek, płeć i obciążenia genetyczne oraz jak przekonać do ich zrobienia niezdecydowanych. Tu dużą rolę mogą odegrać farmaceuci.
|
Od farmaceuty pacjent oczekuje kompletu bardziej ogólnych informacji, pokierowania, a czasem przekonania do tego, by takiemu badaniu się poddać. Z uwagi na to, że wiele badań związanych jest z tematami wstydliwymi dla pacjenta, poczucie skrępowania najlepiej przełamać serdeczną rozmową, zwiększając poczucie intymności i komfortu pacjenta, ale przede wszystkim przekonując językiem korzyści, a nie strachu. Warto pokazać, co pacjent może zyskać w ramach profilaktyki. Jest to o tyle ważne, że choć wielu pacjentów obawia się badań, to jednak nie ma osoby, do której nie przemawiałby argument, że lepiej zapobiegać niż leczyć. |
Badania profilaktyczne a wiek i płeć
Najważniejsze z badań z uwzględnieniem grupy wiekowej i płci ujęte zostały w tabeli, w ramach kalendarza profilaktyki. Ma on charakter uniwersalny i uproszczony, może wymagać zwiększonej częstotliwości, modyfikacji, zależnie od kondycji i uwarunkowań, np. palacze (czynni i bierni) powinni częściej wykonywać badanie rentgenowskie płuc. Tabela stanowi pewien punkt odniesienia i bazę dla farmaceuty do doradztwa w ramach opieki farmaceutycznej.
|
Badania profilaktyczne w niej ujęte są powszechnie znane, mało inwazyjne i nie wymagają szerszego komentarza. Zupełnie inna prawidłowość wydaje się być właściwa dla badań przeznaczonych dla danej płci, a także badań endoskopowych. Wokół jednych i drugich narosło sporo mitów i niepotrzebnych obaw. Farmaceuta może pomóc je obalić, przełamać pewne tabu i przekonać do poddania się badaniu. |
Badania u seniorów
Nie sposób omówić wszystkich badań, niemniej jednak należy pamiętać o tych mniej popularnych, ale bardzo ważnych w geriatrii. Warto przypomnieć seniorowi, że niezwykle ważne jest badanie gęstości mineralnej kości (densytometria) – powinno się ję wykonać minimum raz na dziesięć lat, począwszy od 50. r.ż. Raz w roku należy wykonać badanie na obecność krwi utajonej w kale oraz elektrokardiogram, należy też kontrolować poziom hormonów płciowych i tarczycy.
Podobne artykuły
Aktualny numer Pokaż listę wydań »
Numer 61, listopad 2024 r.
Dostępny w wersji elektronicznej
Zapisz się na bezpłatny newsletter
Odbierz e-book w prezencie
Przeglądy lekowe – nowa usługa opieki farmaceutycznej
/PrawoApteczne