Czy drobne uchybienie apteki jest podstawą do zwrotu refundacji

Marzena Pytlarz-Pietraszko

Autor: Marzena Pytlarz-Pietraszko

Dodano: 22 marca 2023
00a7d199e072525f87179745371dc6b786a320b4-xlarge (2)

 Działalność aptek w zakresie, w jakim prowadzona jest w nich sprzedaż produktów objętych refundacją, podlega ścisłej kontroli NFZ. Jej przedmiotem jest szeroko pojęta realizacja umowy na wydawanie refundowanego leku, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobu medycznego na receptę, oceniana z punktu widzenia zgodności z przepisami prawa i postanowieniami samej umowy. 

Z artykułu dowiesz się:

  • Działalność aptek podlega ścisłej kontroli NFZ w zakresie sprzedaży produktów leczniczych objętych refundacją. Kontrola ma na celu zapewnienie zgodności z przepisami prawa i umową na wydawanie refundowanych leków.

  • W wyniku kontroli NFZ w jednej z aptek cofnięto całą refundację z powodu niewielkiej nadwyżki refundacyjnej. Apteka tłumaczyła, że błąd programu komputerowego spowodował nieprawidłowe naliczenie limitu. Większość pobranej kwoty to nienależna refundacja wraz z odsetkami.

  • Istnieje spór dotyczący interpretacji przepisów ustawy o refundacji leków w kontekście obowiązku zwrotu całej refundacji przez aptekę w przypadku niewielkich uchybień w realizacji recept. Sankcje mają na celu zapewnienie prawidłowej realizacji systemu refundacji, ale nie każde uchybienie musi prowadzić do utraty całej refundacji leku.
  • Więcej na temu refundacji leków przeczytasz na prawowaptece.pl 

Kontrole NFZ w aptekach

Sam fakt przeprowadzania kontroli nie jest kontrowersyjny, lecz sposób, jaki ostatnim czasie działa NFZ, może już przysparzać wątpliwości. Same działania kontrolne NFZ, nawet jeżeli dyskusyjne etycznie, są w pełni zgodne z obowiązującymi przepisami. Spór w analizowanej sprawie dotyczy zatem wyłącznie wykładni przepisu art. 43 ust. 1 pkt 6 ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (dalej jako ustawa), który stanowi, że apteka w celu realizacji świadczeń objętych umową na realizację recept ma obowiązek zwrotu refundacji ceny leku, środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyrobu medycznego łącznie z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, liczone są od dnia, w którym wypłacono refundację do dnia jej zwrotu, w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania do zapłaty, jeżeli w wyniku weryfikacji lub kontroli informacji, o których mowa w pkt 2, lub kontroli, o której mowa w pkt 3 i 4, zostanie stwierdzone, że realizacja recepty nastąpiła z naruszeniem przepisów ustawy, przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz przepisów o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Sankcje przewidziane w omawianym przepisie wprowadzone zostały w celu zabezpieczenia prawidłowej realizacji ustawy, której zamierzeniem było dostosowanie systemu refundacji, w ramach dostępnych publicznych środków finansowych, w możliwie najwyższym stopniu aktualnemu zapotrzebowaniu społecznemu w zakresie zaopatrzenia w leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyroby medyczne, zwane dalej „produktami refundowanymi”.

Małe uchybienia w realizacji recept

Warto odwołać się do stanowiska Sądu Najwyższego wyrażonego w uzasadnieniu wyroku z 21 kwietnia 2010 r. (sygn. akt V CSK 358/09), w którym wskazano, że niewielkie, dające się usunąć uchybienia popełnione przy realizacji recept nie stanowią podstawy odmowy refundacji ceny leków lub wyrobów medycznych. W uzasadnieniu tego orzeczenia wyrażony został pogląd o istnieniu podstaw do gradacji uchybień w zakresie realizacji recept.

Sąd podkreślił, że należy mieć na uwadze, że celem przepisów o refundacji i realizacji recept jest z jednej strony uszczelnienie systemu refundacji leków i zapewnienie kontroli nad publicznymi pieniędzmi, z drugiej pomoc pacjentom i ochrona ich dobra, np. przed realizacją błędnie wystawionej czy zrealizowanej recepty.

Autor: Marzena Pytlarz-Pietraszko, radca prawny specjalizujący się w Prawie farmaceutycznym
Marzena Pytlarz-Pietraszko

Autor: Marzena Pytlarz-Pietraszko

Ukończyła aplikację radcowską przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Katowicach. Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji oraz studiów podyplomowych „Prawa gospodarczego i handlowego" Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Uczestniczka studiów podyplomowych „Prawa medycznego i bioetyki" organizowanych na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Kierownik działu prawnego w Centrum Nowoczesnej Rehabilitacji i Opieki TriVita, właściciel PCC Legal.

Numer 55, maj 2024 r.

Numer 55, maj 2024 r.
Dostępny w wersji elektronicznej