Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny w W. wydał w 2018 r. decyzję, nakazującą firmie prowadzonej przez D. zaprzestanie prowadzenia sprzedaży wysyłkowej produktów leczniczych (niewymagających jednak przepisu lekarza – recepty, sprzedawane tą drogą były wyłącznie leki OTC), za pośrednictwem serwisu Allegro.pl. Inspektor wskazał, że dane portalu i strona sprzedawcy nie spełniają wymogów rozporządzenia Ministra Zdrowia z 26 marca 2015 r. w sprawie wysyłkowej sprzedaży produktów leczniczych, określonych głównie w § 6. W szczególności nie znajdowały się tam odesłania do rekordu w bazie aptek i punktów aptecznych prowadzących sprzedaż wysyłkową leków, a także innych linków, w tym np. do informacji Głównego Inspektoratu Farmaceutycznego (GIF) o zasadach i ryzyku nabywania leków drogą wysyłkową, danych Krajowego Rejestru Zezwoleń na Prowadzenie Aptek Ogólnodostępnych itp.). Ponadto wskazał, że serwis prowadzi jedynie pośrednictwo w sprzedaży internetowej, a nie hosting strony apteki. Wobec tego sposób sprzedaży leków za pośrednictwem portali handlowych tego typu jest niezgodny z przepisami – uznał WIF.
Portal aukcyjny to także miejsce dla apteki
Sprzedaż leków poprzez portale aukcyjne i wysyłkowe takie jak Allegro.pl jest co do zasady zgodna z prawem. Jednakże witryny aptek, oferujących produkty medyczne muszą zawierać wszystkie dane wymagane przez rozporządzenie w sprawie wysyłkowej sprzedaży produktów leczniczych. Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 12 października 2022 r. (sygn. akt V SA/Wa 1244/22).
Stan faktyczny
Decyzję nakazującą zaprzestanie korzystania z portalu podtrzymał GIF. Przedsiębiorca odwołał się do sądu administracyjnego.
Rozstrzygnięcie WSA w sprawie apteki i Allegro.pl
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił obydwie decyzje: odwoławczą GIF i pierwotną WIF.
W uzasadnieniu wskazał, że oferta na stronach portalu Allegro.pl może spełniać wymogi strony internetowej placówki, o której mowa w § 2 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia ws. wysyłkowej sprzedaży. Rozporządzenie bowiem nie definiuje tego pojęcia. WSA wskazał, że nie dostrzega powodów, dla których stroną internetową placówki nie miałaby być strona oferowana przez portal aukcyjny Allegro.pl, a dedykowana jak w przedmiotowym przypadku konkretnej placówce (aptece) w formie indywidualnej podstrony internetowej, tak jak to wynika z ogólnych warunków współpracy. Jak wykazano, każda z podstron sprzedawców na portalu ma własny, unikalny adres, wymagany zresztą ogólnymi warunkami współpracy.
Ponadto, jak wskazał Sąd, sam portal jako taki, nie bierze udziału w zawieraniu transakcji, a zapewnia infrastrukturę informatyczną, tj. taką którą w przeciwnym razie strona musiałaby zapewnić przy pomocy innego indywidualnie wybranego usługodawcy.
Tym samym "strona internetowa placówki", przez którą sprzedawane mogą być leki, to – zdaniem WSA – zarówno strona w rozumieniu przyjętym przez organ inspekcji farmaceutycznej, tj. dostarczona przez – jak to określono w decyzji – „firmę hostingową”, jak i też strona dostarczona przez takiego usługodawcę, jak Allegro.pl.
WSA podkreślił, że przy ponownym rozpatrywaniu sprawy nie tyle prowadzenie organ inspekcji farmaceutycznej powinien zwrócić uwagę raczej na uchybienia wiążących się z wymaganymi przepisami elementami tejże strony, a to w zakresie wspomnianych: hiperłącza oraz odesłań do stosownych informacji i rejestrów, o których mowa w § 6 ust. 1 pkt 2-4 rozporządzenia ws. wysyłkowej sprzedaży. Niekwestionowano bowiem faktu, że odwołań i odnośników wskazanych w tym przepisie na podstronie apteki nie było.
Wymóg prowadzenia wysyłkowej sprzedaży produktów leczniczych polegający na składaniu zamówień „za pomocą formularza umieszczonego na stronie internetowej placówki” w rozumieniu § 2 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia ws. wysyłkowej sprzedaży jest spełniony także wówczas, gdy jest to strona zapewniona przez internetowy serwis aukcyjny, taki jak allegro.pl, a pełniąca funkcję samodzielnej strony internetowej m.in. poprzez zapewnienie charakterystycznego i unikalnego adresu przypisanego sprzedawcy (placówce) – pod warunkiem jednak że strona ta spełnia pozostałe wymogi wynikające z § 6 rozporządzenia ws. wysyłkowej sprzedaży.
Formularz zamówienia dla sprzedaży internetowej leków
Zgodnie z § ust. 1 pkt 5 rozporządzenia ws. wysyłkowej sprzedaży leków, warunkiem realizacji wysyłkowej sprzedaży produktów leczniczych jest złożenie zamówienia za pomocą formularza umieszczonego na stronie internetowej placówki.
Formularz zamówienia musi zawierać następujące dane:
1) dane identyfikujące placówkę: nazwę, adres, numer telefonu placówki przyjmującej zamówienie, numer aktualnego zezwolenia na jej prowadzenie;
2) dane dotyczące zamawiającego: imię i nazwisko albo nazwę i adres, adres poczty elektronicznej - jeżeli dotyczy, numer telefonu kontaktowego;
3)dane dotyczące odbiorcy: imię i nazwisko albo nazwę i adres, numer telefonu kontaktowego - jeżeli nie są zgodne z danymi zamawiającego;
4) dane dotyczące zamawianego produktu leczniczego: nazwę, dawkę, wielkość opakowania, postać farmaceutyczną, liczbę opakowań;
5) numer zamówienia, datę, imię i nazwisko osoby przyjmującej zamówienie.
Gdy apteka korzysta z usług portali handlowych typu Allegro.pl, formularz zamówienia musi spełniać wszystkie te funkcje. Natomiast nie ma znaczenia – jak wykazał WSA – czy jest to portal dedykowany konkretnej aptece, czy też portal, na którym handluje się różnymi towarami czy nawet usługami, ale każdy sprzedawca ma własną podstronę z ofertą, zazwyczaj w znormalizowanej dla danego portalu formule.
Jednakże apteka, chcąc korzystać z takich portali jak Allegro.pl musi zadbać, aby na swojej podstronie z ofertą znajdowały się także dodatkowo informacje tj.:
1) dane kontaktowe właściwego wojewódzkiego inspektoratu farmaceutycznego, w tym co najmniej:
- nazwę urzędu,
- adres siedziby,
- adres poczty elektronicznej,
- numer telefonu lub faksu;
2) wyraźnie widoczne wspólne logo, o którym mowa w art. 85c ust. 3 dyrektywy 2001/83/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 6 listopada 2001 r. w sprawie wspólnotowego kodeksu odnoszącego się do produktów leczniczych stosowanych u ludzi, zawierające hiperłącze do rekordu w wykazie, o którym mowa w art. 115 ust. 2 pkt 5 Prawa farmaceutycznego, odnoszącego się do placówki prowadzącej tę stronę internetową;
3) odesłanie do informacji, o których mowa w art. 115 ust. 2 pkt 1-3 Prawa farmaceutycznego;
4) odesłanie do Krajowego Rejestru Zezwoleń Na Prowadzenie Aptek Ogólnodostępnych, Punktów Aptecznych oraz Rejestru Udzielonych Zgód na Prowadzenie Aptek Szpitalnych i Zakładowych.
Sama sprzedaż przed portale aukcyjne jest dozwolona i zgodna z przepisami, ale witryny apteki na takich portalach powinny zawierać wszystkie dane wymagane przez rozporządzenie ws. wysyłkowej sprzedaży leków