Nowe uprawnienia aptek w przypadku zmian refundacji – projekt ustawy refundacyjnej

Projekt przewiduje wprowadzenie zupełnie nowych mechanizmów umożliwiających zwroty leków lub wyrównania cenowe przysługujące dystrybutorom leków w przypadku zmian w refundacji. Podmioty prowadzące apteki będą̨ uprawnione do zwrotu leków z refundacji aptecznej do hurtowni lub roszczenia do hurtowni o zapłatę̨ różnicy wynikającej z obniżenia ceny zbytu netto (termin na realizację uprawnienia: 14 dni od daty obowiązywania wykazu ustalonego nowym obwieszczeniem).

Podmioty prowadzące hurtownie farmaceutyczne będą̨ natomiast uprawnione do zwrotu leków do podmiotów, od których nabyły leki, lub roszczenia o zapłatę̨ różnicy wynikającej z obniżenia ceny zbytu netto (termin na realizację uprawnienia: brak). Powyższe dotyczy następujących sytuacji:

• obniżenia ceny zbytu netto,

• wydania nowej decyzji z niższą̨ ceną zbytu netto lub wygaśnięcia dotychczasowej decyzji.

Projektodawca przewidział zwiększenie marży hurtowej z 5 proc. urzędowej ceny zbytu do 6 proc. ceny zbytu netto. Jednocześnie jednak wprowadza się̨ limit kwotowy marży w wysokości 150 zł, co oznacza, że dla droższych leków proponowane zmiany będą̨ ostatecznie oznaczały obniżenie dotychczasowej marży hurtowej. Dodatkowo wprowadza się̨ obowiązkowe stosowanie cen zbytu netto wraz z marżą̨ hurtową niezależnie od miejsca dostawy leku – ma być́ to kolejny krok w celu walki z nielegalnym wywozem leków z Polski.

Projekt przewiduje zmiany w zakresie cen, w tym definicji cen, systemowe zastąpienie, jako punktu odniesienia, urzędowej ceny zbytu na cenę̨ zbytu netto czy dodanie ceny hurtowej do obwieszczenia refundacyjnego. O ile większość́ zmian w tym zakresie nie jest kontrowersyjna, to pewne wątpliwości budzi wprowadzenie zmiany do definicji ceny zbytu netto, gdzie wskazuje się̨, że ta cena stanowi cenę̨ sprzedaży produktu refundowanego przez wnioskodawcę̨ do podmiotów uprawnionych. Zaproponowana zmiana wydaje się̨ zakładać́, że to wnioskodawca sprzedaje leki do podmiotów uprawnionych. Nie uwzględnia to jednak innych modeli dystrybucji – nieuwzgledniających udziału wnioskodawcy.

Rewolucyjną zmianę̨ stanowi propozycja wprowadzenia obowiązku wnioskodawcy do dostawy produktów dostępnych w refundacji aptecznej, w równej ilości, do co najmniej 10 przedsiębiorców prowadzących hurtownię farmaceutyczną o pełnym profilu. Istotne jest, aby działalność prowadzona była na terenie Rzeczpospolitej Polskiej, z największym udziałem obrotu z aptekami ogólnodostępnymi. Wykaz hurtowni ma zostać́ opracowany przez ministra zdrowia i opublikowany w BIP (na podstawie danych ze ZSMOPL). Jest to rozwiązanie generujące wiele ryzyk i mogące skutkować́ w wielu przypadkach koniecznością̨ zupełnego przemodelowania dotychczasowego modelu dystrybucji.

W ostatnim roku, ze względu na trudną sytuację epidemiczną, wiele z samorządów próbowało samodzielnie uregulować przedmiotową kwestię. W konsekwencji już w ramach pierwszych projektów nowelizacji ustawy refundacyjnej przewidziano uregulowanie tej kwestii.

Jest to konsekwencja nowego brzmienia art. 94 Prawa farmaceutycznego, który dotychczas dość skrótowo regulował godziny pracy aptek ogólnodostępnych. Co istotne, również jego obecne brzmienie przewiduje, że rozkład godzin pracy aptek ogólnodostępnych powinien być dostosowany do potrzeb ludności i zapewniać dostępność świadczeń również w porze nocnej, w niedzielę, święta i inne dni wolne od pracy. Nie zawierał on jednak bezpośredniego obowiązku aptek do prowadzenia takich dyżurów.

Proponowana zmiana nadaje zarządowi powiatu dodatkowe uprawnienie, zgodnie z którym zarząd powiatu w przypadku braku realizacji przez apteki świadczeń w porze nocnej i dni wolne od pracy wyznaczy, w drodze uchwały, jedną lub więcej aptek ogólnodostępnych do pełnienia dyżurów w porze nocnej lub dyżurów w dni wolne od pracy.

Uchwała o wyznaczeniu apteki oraz godzin pełnienia przez nią dyżurów ma być wydawana na okres jednego roku kalendarzowego i określać dni oraz godziny pełnienia dyżurów w porze nocnej lub dyżurów w dni wolne od pracy apteki lub aptek ogólnodostępnych prowadzonych przez określonego przedsiębiorcę.

Najnowsza wersja projektu zakłada, że pełnienie dyżurów na podstawie powyższej uchwały podlega finansowaniu ze środków NFZ w przypadku apteki, która zgłosiła się samodzielnie do pełnienia dyżurów lub w przypadku braku zgłoszeń została wyznaczona przez zarząd powiatu. Dyżury aptek mogą podlegać finansowaniu ze środków powiatu na zasadach ustalonych pomiędzy zarządem powiatu a podmiotem prowadzącym aptekę w pozostałych przypadkach.