O interakcjach możemy mówić wtedy, gdy dochodzi do wzajemnego oddziaływania na siebie dwóch lub większej ilości substancji. W efekcie może dojść do zmiany ich właściwości albo efektu działania. Na interakcje lekowe narażona jest każda osoba, która przyjmuje produkty lecznicze. Ryzyko ich wystąpienia wzrasta proporcjonalnie do ilości przyjmowanych leków, a także jest wyższe u seniorów. W rozpoznaniu interakcji lekowych bardzo ważną rolę odgrywa farmaceuta.

Dnia 3 lipca 2023 r. Ministerstwo Zdrowia wprowadziło limity ilościowe na wystawianie e-recept. Niespełna miesiąc później, 2 sierpnia 2023 r., zaczęły obowiązywać nowe przepisy regulujące wystawianie recept na leki psychotropowe oraz odurzające. Co więcej, od 1 listopada br. będzie można te grupy leków przepisać tylko i wyłącznie na recepcie elektronicznej. Wszystkie te zmiany mają na celu walkę resortu zdrowia z tzw. receptomatami, czyli portalami internetowymi, na których pacjenci mogą zakupić receptę na dowolny lek. 

Świadczeniobiorcom, którzy ukończyli 65. rok życia, przysługuje prawo do bezpłatnego zaopatrzenia się w leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne określone w wykazie publikowanym przez ministra zdrowia co 2 miesiące wraz z listą leków refundowanych. Przepis ten obowiązuje od 2016 roku.

Dnia 17 sierpnia 2023 r. Sejm przyjął ustawę o zmianie ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, oraz niektórych innych ustaw, która zwana jest potocznie dużą nowelizacją ustawy refundacyjnej. Wprowadza ona szereg zmian związanych z kwestią refundacji produktów leczniczych, a także dotyczących realizacji recept. Większość zmian wejdzie w życie 1 listopada 2023 r. 

Jednym z zadań Narodowego Funduszu Zdrowia jest zapewnienie świadczenia pacjentom darmowej opieki zdrowotnej. Wlicza się do tego również refundowanie produktów leczniczych, wyrobów medycznych oraz środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego. Produkty te, podlegające refundacji, są dostępne dla pacjentów w aptekach oraz w punktach aptecznych mających podpisaną umowę z NFZ. Kwota, jaką Fundusz przeznacza na refundację powyższych produktów, z każdym rokiem rośnie. W 2022 roku nakłady na ten cel pochodzące z budżetu NFZ wyniosły blisko 17 miliardów złotych. 

Poziom odpłatności oraz kwota limitu finansowania obok ceny detalicznej danego produktu determinują ostateczną kwotę, jaką za dany produkt musi uiścić pacjent. Pacjenci niejednokrotnie są zaskoczeni, gdy za lek wystawiony z odpłatnością „bezpłatny” muszą w aptece zapłacić. Również niektórzy nie rozumieją, że poziom odpłatności 50% nie zawsze oznacza, że za produkty zapłacą oni połowę kwoty odpowiadającej cenie detalicznej leku.

Wpływ na ostateczną cenę produktu znajdującego się na liście refundacyjnej mogą mieć również uprawnienia dodatkowe, jakie mogą posiadać pacjenci. Mogą one wpływać na cenę produktów, a nawet sprawiać, że pacjent otrzyma go bezpłatnie.

Pytanie: Jaki akt prawny potwierdza przynależność do konkretnego wykazu (A bądź B) leków zawierających w składzie Tacrolimus (Advagraf, Prograf), obowiązującego w okresie od 6 lipca do 13  października 2020 r.? Podczas kontroli NFZ zakwestionowano nam zrealizowanie recept na ww. leki, wskazując na nieprawidłowość, tj. wydanie przez technika farmaceutycznego leków z wykazu A.

Pytanie: Od kiedy farmaceuci mają obowiązek sporządzania protokołów do leków recepturowych?

Recepty weterynaryjne obok recept lekarskich, pielęgniarskich i farmaceutycznych umożliwiają zakup w aptece produktów leczniczych z kategorią dostępności Rp. oraz Rpw. Mogą one być wystawiane tylko i wyłącznie przez lekarza weterynarii. Uprawniają one do zakupu leków dla zwierząt, które z reguły są stosowane tylko i wyłącznie u ludzi.